Kategoria: Miniatury

Małe formy

Zupa grzybowa z zapiekanymi ziemniaczkami

Kategorie Kaligrafia, Miniatury, Przepisy, ZupyPosted on

„Panienki za wysmukłym gonią borowikiem,
Którego pieśń nazywa grzybów pułkownikiem.
Wszyscy dybią na rydza; ten wzrostem skromniejszy
I mniej sławny w piosenkach, za to najsmaczniejszy,
Czy świeży, czy solony, czy jesiennej pory,
Czy zimą. Ale Wojski zbierał muchomory”.

Spomiędzy zroszonych traw w lesie przy kościele św. Sebastiana w Wieliczce, mojego dziadka witały zazwyczaj maślaki i kozaki. Dziadek nie zaraził mnie niestety pasją grzybobrania. Las był dla mnie bardziej świątynią dumania, a ja w nim czułam się jak Telimena, porównywana przez Asesora „do samicy, która miejsca na gniazdo szuka w okolicy”. Nauczył mnie za to cierpliwości przy wykonywaniu prostych czynności i tego, że wszystko przemija, ale pomimo to, przez cały, dany nam czas, możemy zachowywać w sobie dziecięcą radość.

Mój idealny przepis na zupę z suszonych grzybów i pieczonych ziemniaków:

Składniki

  • 1 kg ziemniaków
  • sok z 1/2 cytryny
  • 1 płaska łyżka stołowa słodkiej papryki
  • 1 płaska łyżka stołowa cząbru
  • 1 łyżeczka kolendry
  • 1 łyżeczka majeranku
  • 1 łyżeczka czosnku granulowanego
  • 1/2 szklanki oleju rzepakowego lub oliwy z oliwek
  • ok. 50 g suszonych grzybów
  • 500 ml mleka
  • 1 duża cebula
  • 50 g masła
  • sól, pieprz

Przygotowanie pieczonych ziemniaczków

1. Piekarnik nagrzej do temperatury 230°C (funkcja: termoobieg).
2. Umyte ziemniaki obierz ze skórki, pokrój na kawałki i przełóż do miski.
3. Dodaj przyprawy: paprykę, kolendrę, cząber, majeranek, czosnek. Ziemniaki zalej olejem lub oliwą, dodaj sok z cytryny i wymieszaj dokładnie wszystkie składniki.
4. Ziemniaki przełóż na dużą formę do pieczenia, rozłóż równomiernie i podlej 1 szklanką wody.
5. Piecz 30 minut w temperaturze 230°C a następnie 20-30 minut w temperaturze 200°C. W razie konieczności podlej jeszcze wodą, by nie przywarły do formy.

Przygotowanie grzybów

1. Grzyby sparz kilka razy wrzątkiem, wyciśnij mocno, zalej mlekiem na 10 godzin.
2. Obraną i pokrojoną cebulę podsmaż na rozgrzanym maśle, aż się zarumieni. Dodaj pokrojone grzyby i smaż jeszcze kilka minut; dopraw solą i pieprzem.

Przygotowanie zupy – etap końcowy

1. Odłóż kilka grzybów i ziemniaków do dekoracji.
2. Pozostałe ziemniaczki i grzyby zalej ok. 2 litrami wody i gotuj ok. 30 minut. Dopraw solą i pieprzem wg uznania.
3. Zupę zmiksuj na gładki krem.

grzybobranie, grzybobranie kaligrafia, pan tadeusz kaligrafia, panienki za wysmukłym gonią borowikiem kaligrafia, przepis staropolski, kuchnia staropolska, zupa grzybowa starodawny przepisgrzybobranie kaligrafia, pan tadeusz kaligrafia, zupa grzybowa kaligrafia, kaligrafia staropolska, dawna kaligrafia, kaligrafia małopolskakaligrafia staropolska, kaligrafia małopolska, pan tadeusz kaligrafia, grzybobranie kaligrafia, zupa grzybowa kaligrafiastaropolski przepis na zupę grzybową, zupa z pieczonymi ziemniakami i grzybamipieczone ziemniaczki, zupa grzybowa z pieczonymi ziemniakami, najlepsze pieczone ziemniaki

Literatura:
Grzyby suszone jak świeże – receptura Lucyny Ćwierczakiewiczowej, 365 obiadów za 5 złotych, Warszawa 1871 r.
M. Disslowa, Jak gotować. Praktyczny podręcznik kucharstwa, Poznań, 1931 r.

Pasternak domowy, 1534 r.

Kategorie Dania główne, Kaligrafia, Miniatury, PrzepisyPosted on

„Gdy nakrajesz korzenia pasternakowego, a nakładziesz go w czukier, tego będziesz pożywał na nocz, albowiem chciwość cielesną pobudza i też krew grubą mnoży i nasienie męskie, też trawienie dobre czyni, a najwięczej tym obyczajem sprawującz.
Weźmi korzenia pasternakowego ukopanego a warz dobrze, a potym uwarzywszy, skraj drobno a wyciśni z wody, a potym nakładź tego korzenia w miód odszymowany, warz, ażeby miód wywrzał, ale masz często ruszać, aby ku ryncze nie przywrzało, a potym na ostatku przyłóż szyszek, które pinee zową, w aptecze najdziesz, potym przyłóż cynamonu, imbiru, gałganu, muszkatowego kwiatu i orzechu muszkatowego, tego pożywaj po ranu dla posilenia żołądka i dla dobrej krwie pomnożenia, i też dla pomnożenia mężczyńskiego nasienia”.

Słowniczek:
pinee – orzeszki piniowe
gałgan – alpinia galgant, gałgant chiński

pasternak domowy kaligrafia, kaligrafia staropolska, kaligrafia gotowanie, kaligrafia Małopolska, małopolskie miniatury, przepis na staropolską potrawę

„Staropolskie przepisy kulinarne. Receptury rozproszone z XVI-XVIII w.”, red. J. Dumanowski, Warszawa 2016 r., cyt. za: S. Falimirz, „O ziołach i o mocy ich”, 1534 r.

staropolski przepis na pasternak, pasternak kuchnia staropolska, pasternak z orzeszkami pinii

pasternak smażony z miodem i cynamonem, najstarsze przepisy kulinarne, przepisy Stefana Falimirza, przepisy kaligrafia, najlepsze przepisy na pasternak, zapomniane warzywa

Żydowskie placaszki (Żydowskie kluseczki)

Kategorie Kaligrafia, Miniatury, Przepisy, ZupyPosted on

Tekst stylizowany na j. staropolski
Weźmi jajec trzy ubij je mietełką w garnku, przydaj oskrobin chleba suchego łuty 4 z którymi znowu bij dobrze, potem przydaj krochmalu łuty 2 i soli dla smaku. Mieszaj to ustawicznie warzochą i zaraz formuj placaszki. Puszczaj na gorące masło lub olej i smaż aż się zarumieni. Takowa potrawa jest wszystkim pożyteczna: dzieciom, rosłym, zgrzybiałym i w leciech zeszłym. Barzo smakowite jedzenie.

Składniki

  • 3 jajka
  • 1/2 szklanki bułki tartej
  • 1 łyżka mąki ziemniaczanej
  • sól do smaku

Przygotowanie

Do ubitych jajek dodaj bułkę tartą, mąkę ziemniaczaną oraz sól; wyrób ciasto. Formuj małe kluseczki nabierając masę jedną łyżeczką, a drugą przekładając na rozgrzane masło lub olej. Smaż z obu stron do zarumienienia. Kluseczki przełóż na ręcznik papierowy, żeby odsączyć nadmiar tłuszczu. Podawaj do zup typu krem lub jako przekąskę. Z dodatkiem ostrych przypraw świetnie sprawdzi się jako przekąska do piwa.

żydowskie kluseczki, przepis staropolski, kaligrafia gotowaniekluseczki staropolskie, kaligrafia gotowanie, kluseczki do zupy, dodatki do zupy, pomysł na kluseczki, najlepszy przepis na kluseczki do zupy

kaligrafia małopolska, kaligrafia gotowanie, danie staropolskiekluseczki do zup, żydowskie kluseczki, kuchnia staropolska

kluseczki żydowskie, kuchnia staropolska, kaligrafia gotowanie

Przepis opracowałam na podstawie: M. Caprari „Zupy”, Warszawa 2012

Domowy szafran (Rosół z koguta), 1534 r.

Kategorie Kaligrafia, MiniaturyPosted on

„Też kur stary kijem zabity, a nie zarzezany, który ma być wywnątrzony a oskubiony, a ty rzeczy weń mają być włożone, jako naprzód cynamon, krokos, hanysz, lebiodka i korzenie paprotki, każdego z nich pod miarą, a potym zaszpuntowawszy tego kura, masz warzyć ze dwie godzinie, a potym ta polewka jest barzo dobra naprzeciwko jado[m] niedźwiadkowym i wężowym, o czym Pandecta z Platearzem świadczą”.

najstarszy przepis na rosół, przepis na rosół z XVI w., miniatura kogut

miniatura kogut, najstarszy przepis na rosół, przepis na rosół z XVI w.„Staropolskie Przepisy Kulinarne, Receptury rozproszone z XVI – XVII w.”, pod red. J. Dumanowskiego, Warszawa 2016 r., cyt. za: S. Falimirz, „O ziołach i mocy ich”, Kraków 1534 r.
Stefan Falimirz, twórca pierwszego polskiego renesansowego zielnika, odwołuje się w przepisie do dzieł:
M. Silvaticusa, Pandektarz; Liber pandectarum medicinae, 1280-1342 r. oraz M. Platearius, Circa Instans, XII w.

najstarszy przepis na rosół, kaligrafia staropolska, kaligrafia małopolska